15 Şubat 2022 – Semih YENİGÜL
“En güvenli seyahat aracı uçaktır” bunu hepimiz duymuşuzdur.
Peki neden? Bunu hiç düşündünüz mü? Her gün milyonlarca insan bir noktadan diğerine havayolunu tercih ederek seyahat ediyor. Yukarıda yaklaşık 40.000 ft yükseklikte, kendilerini hava tarafınca sağlanan taşıma kuvvetine emanet eden milyonlarca insandan bahsediyoruz.
Bu kadar insan sizce neye güveniyor?
Havacılık emniyeti risklerin istenilen seviyelere indirilmesi ve bu seviyede tutulması için yapılan çalışmaları kapsar. Havacılıkta emniyet hem gereklilik hem de zorunluluk teşkil etmektedir. Peki sizce havacılıkta emniyet sadece havada mı olur? Bir uçağın sorun yaşamadan kalkması ve inmesi tamamıyla emniyeti kapsar mı? Nedir bu emniyeti sağlamak için yapılan çalışmalar?
Havacılık standartlar ve gereklilikler üzerine kurulmuş bir sistemdir. Emniyet uçağın path sahasına ulaşıp, park yerine yanaşması ile başlar ve iniş yaptıktan sonra park yerine kadar gidişini kapsar. Evet uçuş başlamadan öncesi ve uçuş gerçekleştikten sonrasını içeren bir süreçtir emniyet.
Uçağın kalkış için piste doğru taksi yapması ve inişinden sonraki süreçteki riskleri istenilen seviyeye indirmek için emniyet analizleri yapılır. Bir havalimanı süreç içinde ilk kurulduğu gündeki gibi yaşamına devam edemez, denetlenmeli, sorunlar tespit edilmeli ve iyileştirilmelidir. Bunlar ise standartlara bağlıdır. Bulgular ve iyileştirmeler Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü ICAO’nun Annex14 ve Annex15 gereklilikleri dikkate alınarak yapılmalıdır.
Havalimanları belli aralıklar ile uçuşa elverişli ve emniyetli olduğunu kanıtlamak için sertifikasyon sürecine girer ve bu süreçte Uluslararası Sivil Havacılık Örgütü ICAO’nun standart ve gerekliliklerine göre denetlenir. Binlerce kritere göre havalimanlarının mevcut durumu test edilir ve standartları karşılamayan durumlar tespit edilir. Bu süreçte kontrol edilen kriterlerden bazıları aşağıdaki gibidir;
- Hassas yaklaşma kategorisi ışıkları
- Pist Merkez hattı işaretlemeleri
- Taksi yolu kenar işaretlemeleri
- Apron için taksi yolu Merkez hattı ışıkları
- Pist bekleme pozisyonu işaretlemesi
- Pist Merkez hattı boyuna eğim değişiklikleri
- Taksi yolu şerit sahası eğimleri
- Görerek yaklaşma eğim gösterge sistemleri (PAPI / APAPI)
Havalimanı bunlar ve bunlar gibi birçok ana ve alt başlıkta incelenir. Bu çalışmaların sonucunda uçakların havalimanı içerisindeki tüm faaliyetlerinin emniyetli olması sağlanmaktadır. Bu gereklilikleri sağlayan her havalimanı yeni dönemde sertifikasını yenileyerek uçuşa elverişli, emniyetli bir havalimanı olduğunu tüm paydaşlara taahhüt eder.
Bugün insanlar güvenle havayolu taşıtlarını kullanıyorlarsa havacılık emniyeti sayesindedir. Unutmayalım ki riskler kendiliğinden yok olmaz ve riskler tamamıyla yok olmaz. Riskleri en aza indirgemek ve o seviyede tutmak bir emniyet kültürüdür. Bu kültür yer hizmetlerinden pilotuna kadar herkesi ilgilendirir.
Emniyeti önceliğimiz yaparak, denetleyerek ve riskleri kontrol altında tutarak daha emniyetli ulaşım sağlamak bizim elimizde. Emniyet kişisel farkındalık ile başlar. Emniyette kalın…